Van beleidsontwikkeling naar implementatie en toepassing

Interview: Jacqueline Arends en Gert Jan Mugge, gemeente Bronckhorst

Maart 2016

Periodiek laten wij klanten en medewerkers interviewen door een externe journaliste: Els Holsappel, Holsappel Journalistiek & Redactie. Graag delen we namelijk interessante projecten, trends of ontwikkelingen. Lees hieronder het interview met Jacqueline Arends en Gert Jan Mugge.

Van beleidsontwikkeling naar implementatie en toepassing

Eind 2012 startte het eerste gemeentelijke inwonerspanel van Moventem in Bronckhorst. Het inwonerspanel werd toen ingezet tijdens het traject “Toekomstbestendig Bronckhorst”. Tijdens dit interactieve traject onderzocht de gemeente samen met de Bronckhorster samenleving welke rol de gemeente heeft en hoe ze moet anticiperen op demografische ontwikkelingen en teruglopende budgetten. Jacqueline Arends, manager en lid van het Ontwikkel Team, en Gert Jan Mugge, onderzoekscoördinator en bedrijfscontactfunctionaris, vertellen over hun ervaringen met het inwonerspanel.  

Welke trends zie je in de samenleving die van belang zijn voor jullie organisatie?

Jacqueline: ‘De demografische ontwikkeling en de vertaling ervan is er één die belangrijk is voor ons. Wat betekenen de vergrijzing enontgroening voor de samenleving? Wat betekent dat voor hoe mensen wonen en de voorzieningen waar ze gebruik van maken? Vanuit die vragen zijn we gestart met de ontwikkeling van organisatie naar een nieuwe manier van werken. Ons online panel“Bronckhorst Spreekt” speelt daarbij een belangrijke rol.

Gert Jan: ‘We willen onze organisatie ontwikkelen naar een dienstverlening die aansluit bij de samenleving. Op dit moment stokt het aan onderzoeksvoorstellen vanuit de organisatie. Als wij samen met Moventem er niet zelf hard aan trekken, halen we onvoldoende uit de organisatie om onderzoekswaardige onderwerpen bij onze inwoners neer te leggen. Dat vind ik lastig en is een punt van zorg.’

Jacqueline: ‘Eén van de oorzaken is waarschijnlijk dat er binnen onze gemeente steeds minder beleid wordt ontwikkeld. We hebben de grote kaders uitgezet en daarbinnen zoeken we nu samen met inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties naar maatwerk. We werken dus veel pragmatischer. We zullen het inwonerspanel minder als instrument van beleidsontwikkeling moeten gaan zien, maar meer moeten inzetten in de implementatie en toepassing.’

‘We zijn als gemeentelijke organisatie erop gericht om te weten wat er leeft onder de inwoner. Maar wij bepalen nog steeds wat we de inwoners en ondernemers vragen en waarover we ze iets vragen. Ik zou het mooi vinden als de samenleving ook zelf het instrument gaat gebruiken. Bovendien kunnen mensen in Vorden anders denken over een bepaald thema dan in Hengelo. We hebben nu vaak één inwonerspanel voor de hele gemeente met voor iedereen dezelfde vragen.’

Gert Jan: ‘We hebben het nu steeds over inwoners, maar er zijn meer doelgroepen in het inwonerspanel, die je kunt bevragen, zoals ondernemers, maatschappelijke organisaties en verenigingen. Je kunt het instrument toesnijden op een bepaalde doelgroep. En dat kan ook met hele praktische vragen. Dat doen we soms al. Enige tijd geleden waren we op zoek naar een tijdelijke plek voor de weekmarkt in Hengelo. We hebben toen de inwoners van Hengelo en omstreken gevraagd wat zij een goede plek vonden. Met de uitkomsten van die enquête kon de desbetreffende ambtenaar de juiste keuze maken.’

Waarvoor en waarom hebben jullie Moventem ingeschakeld?

Jacqueline: ‘In 2010 zijn we gestart met het traject “Toekomstbestendig Bronckhorst”. We wilden weten hoe de samenleving dacht over de demografische ontwikkeling, een andere overheid en minder financiële middelen voor onze gemeente. Het was een omvangrijk traject met veel bijeenkomsten met inwoners. Daarnaast hebben we toen voor het eerst samen met Moventem een digitale peiling onder inwoners gehouden. Met die peiling hebben we de nieuwe denk- en oplossingsrichtingen over een aantal thema’s zoals onderwijs, zorg, sport en cultuur getoetst. Dat heeft goed gewerkt. Bovendien wilden we intern een efficiency- en kwaliteitsslag maken door al het onderzoek dat we binnen onze gemeente doen waar mogelijk via het inwonerspanel te laten lopen. Moventem is van oorsprong een Hengelo’s bedrijf en mede daarom hebben we hen benaderd om te kijken of ze ons konden helpen in dit traject. Zo werden wij de eerste gemeente die via Moventem een inwonerspanel kreeg.’

Hoe ervaar je de samenwerking met Moventem?

Jacqueline: ‘De werkwijze van Moventem past heel goed bij Bronckhorst. Wij willen het ook zelf doen en niet alles helemaal uit handen geven. Moventem komt niet met een kant en klaar product. Er ligt een vraag en we hebben allebei een visie, vandaaruit ontwikkelen we samen een werkwijze en niet andersom. Dat past ook bij deze tijd. We werken samen in een open houding, we kijken kritisch naar elkaar en we geven elkaar adviezen en andere inzichten. Wij zijn geen gemeente van harde structuren en processen en dat is Moventem met hun methodische benadering wel meer. Dat is goed voor ons, want daarmee houden ze ons af en toe een spiegel voor.’

Gert Jan: ‘Ze zijn op een prettige manier kritisch. Ze denken met je mee, vragen door om na te gaan wat je precies wilt en ze bewaken het traject. Ze zetten net even dat stapje meer.’

Wat is ‘typisch’ Moventem?

Jacqueline: ‘Het is een bureau met jonge mensen. Ze leveren kwaliteit, zijn nauwkeurig en ze zijn snel. De communicatie kent korte lijnen en ze zijn erg betrouwbaar in wat ze leveren.’

Hoe kan Moventem bijdragen aan de uitdagingen waar jullie voor staan? 

Jacqueline: ‘Moventem kan ons helpen om van het inwonerspanel meer een instrument van de samenleving te maken. En ook hoe we het pragmatischer, sneller en korter kunnen maken. Nu is een enquête soms zo groot dat er een heel traject aan vooraf gaat en de doorlooptijd wat langer is.’  

Gert Jan; ‘Ook het terugleggen van de uitkomsten van een enquête aan de mensen die hebben meegedaan aan het onderzoek vind ik belangrijk. Dat doen we goed, maar dat kan misschien nog eenvoudiger en hoe leg je goed uit wat je ermee gaat doen? Dat is nog wel een uitdaging voor ons.’ 

Heb je nog tips voor Moventem?

Gert Jan: Ik heb de indruk dat Moventem zich sterk ontwikkelt als adviesbureau. Dan kom je in een andere rol en het vergt andere competenties. Het past goed bij hen en ze hebben die competenties ook, maar het is belangrijk dat ze hun onderscheidend vermogen in tact laten. Het gaat niet om de omvang, maar om de kwaliteit. Gemeenten als wij zitten bij Moventem, vanwege die onderscheidende manier van werken. Dat moet je koesteren en daar moet je zuinig op zijn.

Het verzamelen, analyseren en gebruiken van informatie staat bij gemeenten nog in de kinderschoenen. Moventem zou met haar ervaring en expertise gemeenten goed kunnen helpen om informatie uit het panel, maar ook uit andere bronnen, te combineren en te analyseren. En om dat via een soort dashboard toegankelijk te maken voor medewerkers. Daarnaast hebben wij gemerkt dat we veel meer moeten samenwerken met ketenpartners om een integrale terugkoppeling vanuit de samenleving te krijgen. Recent hebben wij bijvoorbeeld met Moventem een onderzoek gedaan samen met GGD Noordoost Gelderland in het kader van het project “Gezond Gewicht". We zouden het inwonerspanel beschikbaar kunnen stellen voor meer onderzoeken met andere ketenpartners.’

Moventem in kernwoorden: ‘Kwaliteit, nauwkeurig, snel, korte lijnen, betrouwbaar.’